natuurvoeding
biologisch eten
adviezen
natuurvoedings-producten
natuurvoedings-
deskundigen

Zomerfestivals en Ruigoord

Cultuur en samenleving

Aug 2005

Duurzame ontwikkeling berust op drie peilers: ecologische, economische en sociale duurzaamheid. In een duurzame samenleving is er niet alleen zorg voor werk en inkomen (economische duurzaamheid) en het behoud van natuur en milieu (ecologische duurzaamheid), het is er ook goed leven voor iedereen. Sociale duurzaamheid is een verzamelnaam voor een reeks van kenmerken die bepalend zijn voor een veerkrachtige samenleving.
Belangrijk is dat mensen zich kunnen ontplooien en hun ambities kunnen realiseren. Dat er sprake is van een brede participatie in economisch, sociaal en politiek opzicht. Dat er ook sprake is van betrokkenheid: bij maatschappelijke processen en vraagstukken.

Sociale ongelijkheid en ongelijke behandeling van groepen in de samenleving passen niet in een duurzame samenleving. Solidariteit en een gevoel van saamhorigheid passen daarbij wel.

Maatschappelijk bewustzijn draagt bij aan verantwoord burgerschap. Mensen moeten bereid zijn het eigen gedrag aan te passen aan de wensen van de samenleving. Dat kan ook betekenen dat we onze tevenstijl en ons consumptiepatroon ter discussie stellen en aanpassen.
Voor het welbevinden van mensen, en zeker voor de zwakke groepen in de samenleving, is zorg, veiligheid en geborgenheid in sociale verbanden van groot belang. Daarvoor is niet alleen een rol weggelegd voor de overheid en tal van maatschappelijke in stellingen, maar ook voor sociale netwerken: familie, buren, vrienden en kennissen.
Cultuur en culturele verschillen geven kleur aan het leven.

Biofair
 

Landschapsvisie voor cultuurhistorisch en landschappelijk waardevol Drentsche Aa-gebied gereed

15-09-2004

Het Overlegorgaan Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa heeft de landschapsvisie voor de Drentsche Aa vastgesteld. De visie, ontwikkeld op initiatief van Staatsbosbeheer, omvat de ontwikkeling, de inrichting en het beheer van het gebied. Het bekenstelsel van de Drentsche Aa is een landschappelijk en cultuurhistorisch zeer waardevol gebied. De landschapsvisie benoemt de bestaande waarden en omschrijft de identiteit, schetst een ruimtelijk beeld van de toekomst en laat zien welke concrete maatregelen nodig zijn om de toekomstbeelden te verwezenlijken.
Vierenzeventig projecten worden in de visie besproken en er worden aanbevelingen gedaan voor de uitvoering.

Samenwerking
In december 2002 werd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit het Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa ingesteld. Met de instelling van het Nationaal Landschap werd een proces in gang gezet om het cultuurlandschap, inclusief de aanwezige natuurwaarden, toekomst te geven. Het is het eerste nationale park met een verbrede aanpak, want het bestaat niet alleen uit natuurgebied maar voor het grootste gedeelte uit landbouwgrond en dorpen. Staatsbosbeheer, als de grootste eigenaar en beheerder van het gebied, heeft het initiatief genomen om met de andere partners van het Nationaal Landschap, belanghebbende groeperingen en de bevolking een landschapsvisie op te stellen. In deze visie wordt cultuurhistorie als inspiratiebron ingezet voor vernieuwing en als drager van continuïteit. De cultuurhistorische en archeologische waarden in het stroomgebied geven richting aan het beheer en de inrichting van de essen, fraaie dorpsgezichten en beekdalen.

Verleden
Het landschap van de Drentsche Aa vertelt het verhaal van eeuwenoude bewoningsgeschiedenis van het gebied rondom de beken en hogere delen in Noord-Drenthe. Het is een van de meest gave stroomdalen van West-Europa, waar de historische samenhang tussen de verschillende onderdelen van het esdorpenlandschap nog goed herkenbaar is. Het landschap vertelt door middel van de prehistorische resten en de vele zichtbare archeologische monumenten, zoals hunebedden, grafheuvels, urnenvelden en karresporen, het verhaal van de Drentsche Aa.

Landschapsvisie
In de visie staan drie landschapseenheden centraal: beekdalen, essen en velden. In de beekdalen, de relatief lage graslanden vlak langs het water met op de flanken goed onderhouden houtwallen, wordt natuur in de toekomst de hoofdfunctie, met landbouw als nevenfunctie. Op sommige plaatsen zullen nieuwe houtwallen dwars op de beek en op de bovenlanden worden ontwikkeld.
De essen zijn de historische akkercomplexen rond de dorpen, in feite al eeuwenlang het cultuurhistorische hart van het Drentsche Aa-gebied. Op veel plaatsen zijn de essen samen met de beekdalen het dorp en de veldgronden als eenheid bewaard gebleven. De overgang van dorp naar es verdient aandacht en ook de houtsingels rond de essen moeten behouden en versterkt worden. De velden waren de gronden die tot 1900 nog niet ontgonnen waren. Hier is plaats voor grootschalige landbouw, maar ook bossen en heidevelden zijn hier nadrukkelijk aanwezig. Lanen en erfbeplantingen kunnen een belangrijke rol spelen in dit grote open landschap. Er zouden nieuwe landgoederen passen.

Kansen voor landbouw en natuur
Gelijktijdig met de landschapsvisie is er ook gewerkt aan een Integrale Kansenkaart om zo goed mogelijk aan te geven waar landbouw en natuur zich het best kunnen ontwikkelen. De kansen die in beeld komen moeten door het overlegorgaan met mensen en middelen worden ondersteund. Het Overlegorgaan maakt haar voorstellen in een uitvoeringsprogramma concreet.
In de landschapsvisie is een belangrijke taak weggelegd voor de boeren in het gebied, zij beheren immers al eeuwen belangrijke delen van het Drentsche Aa-gebied. Boeren kunnen bijdragen aan het verfraaien van de stroomdalen door het tegen betaling leveren van groene en blauwe diensten, zoals het onderhoud van het landschap, zorgen voor biodiversiteit, een schoon milieu en schoon water.
 

Allemaal Rotterdammers 

Locatie: Wereldmuseum

Bang voor kaas Tientallen ogen staren je aan. Een Surinaamse vrouw, een Marokkaanse man, een meisje van de Antillen. Allemaal inwoners van Rotterdam. Door de eeuw heen hebben zich 162 verschillende nationaliteiten in de havenstad gevestigd. In het Wereldmuseum in Rotterdam is in de tentoonstelling Allemaal Rotterdammers te zien hoe deze nieuwe inwoners feesten, trouwen, eten, werken en rouwen. Vooral de laatste tien jaar is de immigratiestroom op gang gekomen. ‘In de jaren zestig waren er nog niet zoveel donkere mensen,’ vertelt Christina Ravel die in 1959 van Curaçao naar Rotterdam kwam. ‘Als je er dan een zag lopen riep je: ‘hé darkie’ en je groette elkaar.’ De tentoonstelling gaat vooral over de invloed van deze nieuwe Rotterdammers op de stad. Je maakt kennis met de verschillende gewoonten en gebruiken van onder meer Marokkanen, Turken, Surinamers, Kaapverdianen, Iraniërs en Chinezen. Zo delen de laatste bij een geboorte geen beschuit met muisjes uit maar rode eieren, eten Marokkanen liever couscous dan gekookte aardappelen en heten de goden van de Surinaamse hindoestanen Shiva en Krishna. Verder kunnen bezoekers vanuit comfortabele leunstoelen een interactief filmprogramma volgen waarin tien families uit verschillende delen van de wereld hun verhaal doen. De ouderen vertellen over hun komst: ‘Ze heeft zich nooit onveilig gevoeld, al was ze jarenlang bang voor kaas. Dat vond ze zoiets vreemds,’ vertelt de Turk Atabeys over zijn moeder. En de jongeren vertellen over hun toekomst: ‘Ik word een beetje bang als ik eraan denk,’ zegt de Italiaan Bruno. ‘Moet ik kiezen voor mezelf, mijn passie, en terugkeren naar Italië of kiezen voor mijn familie en hier de pizzeria overnemen.’ Een mooie aanvulling op de tentoonstelling is het boek et geheugen van de stad, waarin Anil Ramdas dieper ingaat op de persoonlijke ervaringen van de families. De tentoonstelling blijft 10 jaar en zal tussentijds geactualiseerd worden.

‘Boeren en cultuurhistorie’

Agrariërs lopen warm voor cultuurhistorisch landschapsbeheer

Onder agrariërs bestaat veel belangstelling voor de eigen streek. Ze hechten aan de openheid en variatie in het landschap en aan landschappelijke elementen die typerend zijn voor de eigen streek, zoals hoogstamboomgaarden, grienden, boerderijen en bijgebouwen en archeologische elementen zoals donken en wierden. Agrariërs zijn bereid het beheer van dit cultuurlandschap onder voorwaarden te integreren in hun bedrijfsvoering. Ze zien het als een nieuwe bedrijfsactiviteit en als een manier om het maatschappelijk draagvlak voor de landbouw te vergroten. In verenigingsverband zijn veel agrariërs en niet-agrariërs al aan de slag met concrete initiatieven.

Dit zijn de belangrijkste conclusies van een verkennend onderzoek dat het Centrum voor Landbouw en Milieu in opdracht van Projectbureau Belvedere heeft uitgevoerd naar de mogelijkheden en voorwaarden voor beheer van cultuurhistorische landschapswaarden door agrariërs. Met het onderzoek heeft Projectbureau Belvedere een bijdrage willen leveren aan actuele discussies over plattelandsvernieuwing, de transformatie van het landelijk gebied van een productie- naar een gecombineerd productie- en consumptielandschap en de bekostiging daarvan. Het onderzoeksrapport is op 25 juni aangeboden aan Directeur-Generaal A. van der Zande van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en aan de voorzitter van de Gewestelijke Land en Tuinbouworganisatie, de heer J. Roemaat.

De heer Roemaat gaf aan dat de Land en Tuinbouworganisatie Nederland zich zeer betrokken voelt bij het onderwerp en het als haar taak ziet actief mee te denken en mee te zoeken naar mogelijkheden voor cultuurhistorisch landschapsbeheer. Nieuwe regelingen en extra geld moeten boeren stimuleren initiatieven te nemen. "Een econonomisch gezonde landbouw is de drager van het cultuurlandschap. Door het accent op ontwikkeling te leggen en af te stappen van verbodsplanologie kan nog veel bereikt worden", aldus Roemaat. Roemaat omarmde dan ook de principes van de ontwikkelingsgerichte landschapsstrategie, zoals die door de Belvedere-ministeries LNV en VROM worden voorgestaan, omdat daarmee behoud en herstel van cultuurhistorische waarden samen opgaan met de economische ontwikkeling. Roemaat waarschuwde voor het inzetten van Brusselse inkomenssteun voor landschapsbeheer, via de zogenaamde modulatie. "Er zal nieuw geld in Nederland gevonden moeten worden."

Volgens de heer Van der Zande zijn er een aantal mogelijkheden om met het cultuurhistorisch landschapsbeheer aan te sluiten bij andere bestaande en nieuwe initiatieven. Hij noemde onder meer het concept van de Groene Diensten dat onlangs is geïntroduceerd in het Tweede Structuurschema Groene Ruimte van het ministerie van LNV. Het rapport levert volgens hem bouwstenen om dit concept verder uit te werken voor cultuurhistorisch landschapsbeheer. "De gedachte achter de Groene Diensten is dat we af willen van het subsidiëren van agrariërs en dat we gaan betalen voor een stuk maatschappelijke dienstverlening." Wel gaf hij aan dat financieringsconstructies voor deze vorm van dienstverlening ‘Brussel-proof’ moeten zijn. "Brussel zal door goed uitgevoerde experimenten en discussie overtuigd moeten worden." Daarnaast wees hij er op dat de rijksoverheid in toenemende mate een aftreksom maakt. "Eerst moeten de mogelijkheden van private financiering zijn verkend. Wat dan nog resteert zijn de echte publieke diensten, waarvoor publieke financiering gezocht kan worden."

Voor het onderzoek is in vier onderzoeksgebieden in samenwerking met agrarische natuurverenigingen een inventarisatie gemaakt van karakteristieke en bedreigde cultuurhistorische waarden. Ook zijn kansen en knelpunten voor cultuurhistorisch beheer door agrariërs in beeld gebracht.

De aanbevelingen in het rapport richten zich op het vergroten van kennis en animo, een stimulerend beleid van rijks- en andere overheden, en de financiering van cultuurhistorisch landschapsbeheer door markt en overheid. Zo vinden agrariërs dat ook de niet-agrarische bewoners van het landelijk gebied, beleidsmakers, ambtenaren, architecten, aannemers en het agrarisch onderwijs bij het cultuurhistorisch landschapsbeheer moeten worden betrokken. Daarnaast houden zij een pleidooi voor een consistent en stimulerend overheidsbeleid, met ruimte voor een regionale invulling. Qua financiering geven de agrariërs de voorkeur aan een systeem van beloning voor geleverde diensten boven subsidies.

In PandaDroom zijn hoofdrollen weggelegd voor de ijsbeer, de zeeschildpad en de orang-oetan. De bezoekers maken tijdens hun expeditie kennis met het belang en de kwetsbaarheid van de ijzige pool, de kleurrijke koraalriffen en het betoverende regenwoud.

Een wereldreis vol humor, spektakel en vertedering die alle zintuigen prikkelt. Vanzelfsprekend vinden de bezoekers in PandaDroom ook alles over het Wereld Natuur Fonds en hoe je als donateur of WNF-Ranger een handje kunt helpen om die indrukwekkende natuur van Moeder Aarde voor de toekomst te behouden.

PandaDroom is het resultaat van een unieke samenwerking. Niet eerder sloegen een charitatieve organisatie en een familie-attractiepark de handen ineen. Pandadroom biedt het Wereld Natuur Fonds een grensverleggend podium om voorlichting en educatie te geven over wereldwijde natuurbescherming. Die kennis over de natuur heeft de Efteling weten te vertalen in een ongekende ervaring voor alle zintuigen. PandaDroom moet je zelf beleven!

PandaDroom is één van de verjaardagscadeaus die de Efteling samen met het Wereld Natuur Fonds uitpakt voor haar bezoekers in dit jubileumjaar van de Efteling.